30 JAAR NEERSLAG IN TUITJENHORN

Periode 1991-2020 Voorjaar/najaar droger en zomer/winter natter

Op het weerstation wordt al meer dan 30 jaar gemeten met een Officiële Hellmann regenmeter, een geijkt instrument welke goedgekeurd is door de WMO (World Meteorological Organization). Jaarsommen op het weerstation in Tuitjenhorn variëren tussen 620 mm en 1175 mm. Gemiddeld over 30 jaar valt er jaarlijks 905 mm neerslag. Over de gehele Noordkop krijgt het gebied Bergen/Warmenhuizen/Tuitjenhorn gemiddeld de meeste neerslag. Station De Kooy bij Den-Helder krijgt jaarlijks gemiddeld 776 mm en is daarmee het station met de minste neerslag. Het weerstation in Tuitjenhorn noteerde over de periode 1991 - 2000 gemiddeld 895 mm, periode 2001 - 2010 gemiddeld 894 mm en periode 2011 - 2020 gemiddeld 927 mm.

Hellmann regenmeter

 Hellmann regenmeter

 Hellmann regenmeter schematisch

 

De seizoenen onderling in de grafiek met meerdere neerslagstations in de Noordkop laat de variatie in neerslagsommen zien, een trend is goed zichtbaar, het voorjaar wordt duidelijk droger en de zomer natter, maar de laatste twintig is de hoeveelheid neerslag in de zomer redelijk stabiel. Ten opzichte van de periode 1991 - 2010 en de laatste tien jaar 2011 - 2020 is de zomer gemiddeld natter geweest (+48 mm), het voorjaar droger (-25 mm), de gemiddelde neerslagsommen in de winter zijn redelijk stabiel op 225 mm. Was de herfst tussen 1991 en 2000 aan de natte kant met gemiddeld 337 mm, de laatste tien jaar is het gemiddelde 306 mm, een verschil van -31 mm.

 

Dze grafiek toont het aantal dagen met 10-50 mm en meer. De dagen met 30 milimeter en meer zijn sterk verminderd.

 

Deze grafiek gaat over het maximum toelaatbare aantal keren p/jaar dat uurlijkse neerslagsommen gemiddeld optreden. Een neerslagsom van 10 mm komt gemiddeld in Tuitjenhorn iets meer ( 2,5 x) op dan de norm van 2x p/jaar. Voor de overige uursommen is geen overschrijding gemeten.

Naar aanleiding van de wateroverlast op 15 juni 2019 in de gemeente Schagen hebben we gekeken naar de zomerse neerslagsommen welke er in een uur zijn gevallen en of daar bijzondere dagen bij zitten met veel neerslag die de norm overschrijden. Uursommen van 10 mm t/m 14 mm komen in 8 van de 14 jaar wel een aantal keren voor. Valt in 1 uur tijd 25 mm neerslag dan kan je spreken van een wolkbreuk, De enige twee wolkbreuken op het weerstation dateren van 1994 en 2007, Op 11 augustus 1994 viel in 40 minuten 63,2 mm in de regenmeter. Doordat deze wolkbreuk zeer lokaal (Tuitjenhorn) optrad gaf dat tijdelijk overlast. Een wolkbreuk in de nacht van 7 op 8 juni 2007, bracht in een uur 23 mm, in één periode van 10 minuten binnen dat uur viel 12,4 mm. Tussen 2008 en 2020 zijn geen officiële wolkbreuken geregistreerd. In tegenstelling wat het KNMI in haar klimaatscenario's 2007 en 2014 met klimaatmodellen probeert aan te tonen, dat de buien nu en in de toekomst extremer/intensiever zullen worden, blijkt in de praktijk dat buien in de Noordkop niet extremer zijn en de neerslaghoeveelheden binnen alle normen blijven ten opzichte van de vorige twee decennia.
Wateroverlast door wolkbreuken en zware regen is van alle tijden. Bergen (NH) kreeg op 29 augustus 1968 een wolkbreuk van 97 mm te verwerken, het centrum van het dorp stond enige tijd volledig blank. Schagen overkwam het zelfde in 1975, daar liep door een stortbui binnen korte tijd de Nieuwe Laagzijde onder water. Iets verder terug naar 12 juni 1930, tussen 7 en 11 uur die avond barst een noodweer los die zijn weerga niet kent. het noodweer is het hevigst tussen 8 en 10 uur, de hagel vernield een groot deel van de oogst en de regen daarna doet de rest. Het onweert als een malle, veel vee (60 stuks) wordt door de bliksem gedood. In 4 uren tijd valt in Schagen bij de Landbouwschool 128 mm regen, Dirkshorn 160 mm (geschat), Schoorl 55 mm, Petten 30 mm en Zuid-Scharwoude 27 mm. Wateroverlast kan altijd optreden, ook in droge zomers, het zijn incidenten, er is geen trend

Bergen 29 augustus 1968

 

 

De wateroverlast van 15 juni 2019 komt waarschijnlijk door een aantal factoren. Het zijn niet de dag en uursommen die de problemen hebben veroorzaakt, maar de 10 daagse neerslagsom van 115 mm, waar 60 mm staat voor een hele junimaand, een dusdanige hoeveelheid etmaalneerslag binnen opvolgend 10 dagen komt gemiddeld eens in de vijf jaar voor. De ondergrond was op een gegeven moment volledig verzadigd. Het teveel aan regenwater wat dan niet in de grond kan zakken zoekt dan een andere weg. Daarnaast spelen factoren als grondsoort (klei), meer stedelijk verhard oppervlak en trends als verharde onderhoudsvrije siertuinen ook een rol in het ontstaan van wateroverlast.

Neerslag Schagen 2019

bronnen: Meteo Tuitjenhorn, KNMI, Met dank aan: Niestadt Fotocollectie Zijper Museum en de gemeente Bergen